Wiele osób pisze do nas prywatnie albo na grupie pytając o formy prowadzenia działalności. Inkubator, jednoosobowa działalność gospodarcza, czy spółka z o.o. – co jest lepsze?
Odpowiedź – to zależy. W różnych wypadkach sprawdza się co innego.
Aby rozjaśnić trochę temat, postanowiłem opisać pokrótce najpopularniejsze formy prowadzenia działalności w Polsce. Przy każdej formie podaję czym się charakteryzuje oraz jej najważniejsze wady i zalety. Mam nadzieję, że poniższy artykuł usystematyzuje Ci trochę ten temat. Gdybyś zapomniał np. czym różni się spółka komandytowa od komandytowo-akcyjnej – zawsze możesz tutaj wrócić i przypomnieć sobie co trzeba. Zapraszam serdecznie 😉
Inkubator Przedsiębiorczości (na przykładzie Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości)
AIP użycza Ci swoją osobowość prawną, w ramach której prowadzisz własny biznes. Dzięki temu nie musisz rejestrować działalności gospodarczej czy spółki z o.o. Różnica jest taka, że przy podpisywaniu umów i wystawianiu faktur wykorzystujesz dane AIP (NIP, REGON, KRS).
Zarobione pieniądze trafiają na Twoje subkonto w AIP. Środki te stanowią budżet Twojej firmy i możesz wypłacić je na umowę zlecenie lub o dzieło. W AIP nie musisz płacić obowiązkowych składek na ZUS.
Czas założenia: 1 dzień
Koszt miesięczny: 300zł netto
Zalety:
- Prosty i szybki proces założenia,
- Brak miesięcznych składek ZUS,
- Minimalizacja ryzyka,
- Adres korespondencyjny,
- Obieg dokumentów online (księgowość, kadry, prawo),
- Możliwość korzystania z miejsca do pracy i szkoleń organizowanych przez AIP,
- Zniżki u Partnerów AIP,
Wady:
- Osobiście nie można sobie podpisać umowy z klientem w każdej chwili. Musisz mieć podpis ludzi z AIP,
- Nie każdy typ działalności możesz prowadzić poprzez AIP (np. działalność koncesjonowana),
- Konieczność odprowadzania podatku VAT,
- Zapomnij o możliwości rozliczania kosztów użytkowania samochodu i zużycia paliwa,
- Działy prawne AIP nie pozwolą na podpisanie niektórych umów z kontrahentami (np. jeśli grożą Ci wysokie kary umowne),
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Najbardziej powszechna forma prowadzenia biznesu w Polsce. Według statystyki CEIDG jest około 2 mln aktywnych osób fizycznych prowadzących indywidualną działalność gospodarczą. Osoba uzyskuje status przedsiębiorcy jednoosobowego poprzez wpis do ewidencji działalności gospodarczej (CEIDG). Rejestracja jest prosta – wniosek można złożyć osobiście w urzędzie gminy, albo wysłać elektronicznie. Niestety ma także swoje wady – najczęściej wymienia się tutaj obowiązkowe składki na ZUS i odpowiedzialność całym swoim majątkiem osobistym za zobowiązania.
Zalety:
- Rejestracja działalności gospodarczej jest bezpłatna,
- Szybka rejestracja i likwidacja działalności,
- Najprostsza forma prowadzenia biznesu,
- Możesz skorzystać przez pierwsze dwa lata z tzw. małego ZUSu,
- Brak minimalnego kapitału zakładowego,
- Prosta księgowość i niskie koszty jej prowadzenia.
Wady:
- Odpowiadasz całym swoim majątkiem osobistym i majątkiem rodziny (jeśli nie ma rozdzielności małżeńskiej),
- Nie podlega dziedziczeniu,
- Mniejsza anonimowość właściciela – wystawiając oficjalne dokumenty, faktury czy paragony musisz umieścić oficjalną nazwę z Twoim nazwiskiem,
- Musisz płacić składki na ZUS.
Spółka cywilna – spółka, nie spółka
W powszechnym przekonaniu, spółka cywilna to tania i łatwa w założeniu spółka. Na tym jej zalety się kończą. W rzeczywistości to najgorsza spółka, jeśli myślisz o długoterminowym biznesie.
Spółka cywilna ma poważne wady. Zakładając spółkę cywilną w rzeczywistości nie tworzymy nowego podmiotu, tak jak w przypadku spółek handlowych rejestrowanych w KRS. Spółka cywilna jest umową regulowaną przez Kodeks Cywilny i nie stanowi samodzielnego podmiotu prawa. Za przedsiębiorców uznaje się wspólników spółki cywilnej. Dlatego każda z osób fizycznych, która chce prowadzić działalność w ramach spółki cywilnej, musi mieć wpis w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Sama spółka cywilna nie podlega rejestracji w CEIDG ani w KRS. Nabywane prawa i zaciągane zobowiązania trafiają do wspólnego majątku wspólników. Sama spółka jest tylko umową, jaką między sobą zawarli. Nie chroni i nie oddziela majątku spółki od majątku wspólników. Ponadto, pojawiają się problemy, gdy chcemy wyjść z takiej spółki. Nie można po prostu sprzedać udziałów.
Zalety:
- niski koszt założenia,
- krótki czas założenia spółki,
- możliwość wyboru formy opodatkowania,
- możliwość korzystania z uproszczonej księgowości.
Wady :
- Wspólnicy odpowiadają solidarnie zarówno majątkiem wspólnym, jak i majątkiem indywidualnym. W praktyce odpowiadasz całym swoim majątkiem za zobowiązania Twojego wspólnika i co gorsza jego żony lub męża (jeżeli nie mają rozdzielności majątkowej),
- Skład spółki jest stały – nie można sprzedać swoich udziałów w spółce cywilnej,
- Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, a więc także i własnego mienia,
- Sama spółka cywilna nie może mieć firmy (nazwy),
- Śmierć jednego ze wspólników powoduje likwidację jego firmy i spółki cywilnej,
- Obowiązkowy ZUS.
Jeśli ktoś myśli o spółkach – moim zdaniem to najgorsza opcja.
SPÓŁKI HANDLOWE
Spółki osobowe
Spółka jawna
Popularność: 14,16 % (ok. 40 100)*
Rodzaj podmiotowości prawnej: Jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (tzw. ułomna osoba prawna)
Minimalna wysokość kapitału zakładowego : nie dotyczy
Forma aktu założycielskiego: umowa pisemna
Określenie wspólników: wspólnicy
Minimalna liczba wspólników: 2
Dopuszczalnym wkładem wspólnika jest świadczenie pracy na rzecz spółki: Tak
Osoby reprezentujące spółkę: Wspólnicy
Charakterystyka:
Spółka jawna jest osobową spółką handlową i praktycznie stanowi odpowiednik spółki cywilnej. Różnica jest taka, że spółka jawna jest odrębnym podmiotem prawa, ma własną firmę i zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że spółka jawna może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. Rejestracja w KRS dla spółki jawnej, będącej spółką handlową, jest obowiązkowa. Dodatkowo, każdy ze wspólników podlega rejestracji w CEIDG i musi opłacać składki ZUS (tak jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej).
W spółce jawnej każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką (wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna).
Zalety:
- Duża swoboda kształtowania postanowień umowy spółki
- Brak minimalnej wysokości kapitału zakładowego
- Brak konieczności prowadzenia pełnej księgowości
- Posiada podmiotowość prawną (może zaciągać kredyty, zobowiązania)
- Umowa nie wymaga formy aktu notarialnego
- Większa wiarygodność w oczach kontrahentów
- Niskie koszty założenia spółki (wpis do KRS)
- Brak podatku CIT – opodatkowanie podatkiem dochodowym tylko na poziome wspólników.
Wady:
- Odpowiedzialność wspólników całym swoim majątkiem osobistym
- Każdy wspólnik spółki jawnej, będący osobą fizyczną, jest płatnikiem składek ZUS
- Brak skorzystania z tzw. „małego ZUS-u”
- Brak możliwości sprzedaży udziałów/akcji – konflikt pomiędzy wspólnikami zazwyczaj kończy się likwidacją.
Spółka partnerska
Popularność: 0,71 % (ok. 2000)*
Rodzaj podmiotowości prawnej: Jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (tzw. ułomna osoba prawna)
Minimalna wysokość kapitału zakładowego : nie dotyczy
Forma aktu założycielskiego: umowa pisemna
Określenie wspólników: partnerzy
Minimalna liczba wspólników: 2
Dopuszczalna działalność prowadzona przez spółkę: gospodarcza, polegająca na wykonywaniu zawodów określonych w art. 88 KSH:
„Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.”
Dopuszczalnym wkładem wspólnika jest świadczenie pracy na rzecz spółki: Tak
Osoby reprezentujące spółkę: Partnerzy lub członkowie zarządu
Charakterystyka:
Spółka partnerska to spółka osobowa, utworzona przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu. Firma tej spółki powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie, że chodzi o spółkę partnerską oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Spółka powstaje w momencie wpisu do KRS. Niezbędne jest przestawienie w trakcie rejestracji dokumentu potwierdzającego uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu. Do niedawna umowę spółki partnerskiej było trzeba zawrzeć w formie aktu notarialnego.
Zalety:
- Odpowiedzialność partnerów za zobowiązania spółki jest ograniczona,
- Nie ma określonego wymogu kapitałowego,
- Prowadzenie spraw spółki może zostać przekazane zarządowi,
- Możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości,
- Możliwość korzystania z prostszych, zryczałtowanych form opodatkowania,
- Nazwa spółki partnerskiej w myśl prawa to firma, która podlega ochronie.
Wady:
- Obowiązek wykonywania wolnego zawodu przez wspólników,
- Brak osobowości prawnej,
- Możliwość założenia wyłącznie przez osoby fizyczne.
Spółka komandytowa
Popularność: 3,53 % (ok. 10 000)*
Rodzaj podmiotowości prawnej: Jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (tzw. ułomna osoba prawna)
Minimalna wysokość kapitału zakładowego : nie dotyczy
Forma aktu założycielskiego: akt notarialny
Określenie wspólników: komplementariusz (-e) i komandytariusz (-e)
Minimalna liczba wspólników: 1 komplementariusz i 1 komandytariusz
Osoby reprezentujące spółkę: Komplementariusze
Charakterystyka:
W spółce komandytowej co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Jest to dobre rozwiązanie, gdy jeden ze wspólników ma pomysł, a drugi chce zainwestować kapitał w dane przedsięwzięcie bez obawy o majątek osobisty. Wtedy osoba z pomysłem przyjmuje pełną odpowiedzialność wobec wierzycieli, prowadząc i reprezentując spółkę.
Zalety:
- Ograniczona odpowiedzialność komandytariusza – za zobowiązania spółki odpowiada solidarnie i subsydiarnie jedynie do wysokości sumy komandytowej,
- Brak wymagań odnośnie wysokości sumy komandytowej,
- Wspólnikami spółki komandytowej mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne (np. sp z o.o.),
- W przypadku śmierci jednego ze wspólników spółka komandytowa może kontynuować działalność,
- Brak podatku CIT – opodatkowanie podatkiem dochodowym tylko na poziome wspólników,
- Możliwość stosowania uproszczonej księgowości.
Wady:
- Umowa spółki i każda zmiana umowy powinna mieć formę aktu notarialnego,
- Wspólnicy spółki komandytowej (będące osobami fizycznymi) są obowiązani do opłacania składek na ZUS w pełnej wysokości.
Spółka komandytowo-akcyjna
Popularność: 0,71 % (ok. 2000)*
Rodzaj podmiotowości prawnej: Jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (tzw. ułomna osoba prawna)
Forma aktu założycielskiego: akt notarialny
Minimalna wysokość kapitału zakładowego : 50 000 zł
Określenie wspólników: komplementariusz (-e) i akcjonariusz (-e), komplementariusz może być jednocześnie akcjonariuszem
Minimalna liczba wspólników: 1 komplementariusz i 1 akcjonariusz
Dopuszczalnym wkładem wspólnika jest świadczenie pracy na rzecz spółki: Komplementariusz – Tak, Akcjonariusz – Nie
Osoby reprezentujące spółkę: Komplementariusze
Charakterystyka:
W spółce komandytowej co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia za zobowiązania spółki (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.
Główną różnicą między spółką komandytowo-akcyjną, a komandytową jest fakt nabywania kapitału przez emitowanie akcji.
Zalety:
- Akcjonariusz jest wyłączony z odpowiedzialności za zobowiązania spółki
- Możliwość pozyskiwania kapitału poprzez emisję akcji
- Możliwość działania na dużą skalę – finansowanie inwestycji za pomocą dużej grupy osób
- Anonimowość akcjonariuszy w przypadku wyemitowania akcji na okaziciela.
Wady:
- Wysoki minimalny kapitał zakładowy – 50 000 zł
- Wyłącznie pełna księgowość
- Konieczność sporządzenia statutu w postaci aktu notarialnego
- Bardziej skomplikowane prowadzenie spraw spółki (podlega tym samym regulacjom co spółki akcyjne)
Spółki kapitałowe
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
Popularność: 77,36 % (ok. 219 000)*
Rodzaj podmiotowości prawnej: osoba prawna
Minimalna wysokość kapitału zakładowego : 5 000 zł
Forma aktu założycielskiego: akt notarialny/wzorzec umowy
Możliwość założenia spółki przez internet: Tak
Określenie wspólników: wspólnicy
Minimalna liczba wspólników: 1
Dopuszczalnym wkładem wspólnika jest świadczenie pracy na rzecz spółki: Nie
Osoby reprezentujące spółkę: członkowie zarządu
Charakterystyka:
Spółka z o.o. jest najpopularniejszą spółką wybieraną w Polsce i wbrew pozorom nie jest wcale taka skomplikowana. Od kilku lat można zakładać ją przez internet, a opłaty za rejestracje zostały obniżone. Warto się jej przyjrzeć z kilku powodów.
Cechą charakterystyczną spółki z o.o. jest wyłączenie odpowiedzialności wspólników za jej zobowiązania. Poza tym, spółka z o.o. umożliwia sprzedaż udziałów, pozyskiwanie kapitału i nowych wspólników.
Spółkę reprezentuje zarząd, który jest kontrolowany przez udziałowców. Spółka nabywa osobowość prawną z chwilą zarejestrowania w KRS i wszelkie zmiany w jej funkcjonowaniu wymagają aktualizacji danych w tym rejestrze.
Istnieje możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki, jeśli nie zgłoszą w odpowiednim terminie wniosku o upadłość.
Zalety:
- Wspólnicy nie odpowiadają majątkiem osobistym za zobowiązania spółki,
- Niskie koszty założenia ,
- Niski minimalny kapitał zakładowy,
- Możliwość rejestracji sp. z o.o. przez internet,
- Udziały w spółce z o.o. są dziedziczne,
- Brak obowiązku płacenia składek na ZUS (nie dotyczy jednoosobowej sp. z o.o).
- Nazwa spółki z o.o. sprawia wrażenie większego i bardziej profesjonalnego przedsiębiorstwa.
Wady:
- Każda zmiana umowy spółki wymaga formy aktu notarialnego,
- Podwójne opodatkowanie (na poziomie spółki i wspólników),
- Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości,
- Obowiązek corocznego składania sprawozdań finansowych.
Spółka akcyjna
Popularność: 3,53 % (ok. 10 000)*
Rodzaj podmiotowości prawnej: osoba prawna
Minimalna wysokość kapitału zakładowego : 100 000 zł
Forma aktu założycielskiego: akt notarialny
Określenie wspólników: akcjonariusze
Minimalna liczba wspólników: 1
Dopuszczalnym wkładem wspólnika jest świadczenie pracy na rzecz spółki: Nie
Osoby reprezentujące spółkę: członkowie zarządu
Charakterystyka:
Kapitał zakładowy jest podzielony na akcje będące papierami wartościowymi. Konstrukcja spółki akcyjnej pozwala na pozyskiwanie kapitału od wielu osób poprzez emisję i sprzedaż akcji. Wyłączona jest osobista odpowiedzialność akcjonariuszy za zobowiązania spółki. Spółka akcyjna nabywa osobowość prawną z chwilą zarejestrowania w KRS. Występuje opodatkowanie na dwóch poziomach: akcjonariusza i spółki.
Zalety:
- Możliwość działania na dużą skalę,
- Podmiotowość prawna,
- Akcjonariusze nie odpowiadają swoim majątkiem osobistym,
- Łatwość kumulacji i pozyskiwania kapitału,
- Łatwe sprawdzenie wiarygodności spółki przez potencjalnych kontrahentów.
Wady:
- Bardziej skomplikowany i czasochłonny proces założenia,
- Wysoka wartość kapitału zakładowego – 100 000 zł,
- Podwójne opodatkowanie,
- Drobni akcjonariusze nie mają wpływu na prowadzenie spraw spółki,
- Sformalizowanie prowadzenia spraw spółki,
- Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości,
- Trudniejszy proces likwidacji spółki,
- Konieczność powołania rady nadzorczej,
Jak widzisz każda z wymienionych opcji ma wady i zalety. Każda sprawdza się dobrze na innym etapie rozwoju firmy. Inkubator sprawdzi się najlepiej przez pierwsze miesiące, żeby sprawdzić czy pomysł załapie. Później możesz założyć działalność gospodarczą lub sp. z o.o. Jak już zaczniesz zarabiać miliony, potrzeba będzie czegoś całkiem innego do rozwoju biznesu. Kiedy zechcesz pozyskać inwestorów lub wejść na giełdę, wtedy sprawdzi się spółka akcyjna.
W kolejnych artykułach poruszę już szczegółowo kwestie związane z inkubatorami, jednoosobową działalnością gospodarczą i spółką z o.o.
Wiele osób pisze do nas z pytaniem od czego zacząć, jaką firmę otworzyć i skąd wziąć pomysł.
Ponieważ my nigdy nie mieliśmy z tym problemu (mamy aż za dużo pomysłów i wszystkich nie zrealizujemy), postanowiliśmy stworzyć wielki spis zawierający 97 POMYSŁÓW NA BIZNES.
Są to pomysły, które spokojnie nadają się na pierwszą firmę i w większości nie wymagają dużych nakładów inwestycyjnych. Niektóre z nich sami mieliśmy przyjemność realizować, a część wisiała na naszych listach i czekała na realizację w przyszłości.
Być może Ty z któregoś skorzystasz?
Odbierz BEZPŁATNIE ebook 97 Pomysłów na Biznes klikając TUTAJ.
PS: Skutkiem ubocznym tej lektury będzie pobudzenie Twojego myślenia.
*Liczba spółek wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS wg stanu na połowę 2012 r.
